Objekti i sigurimit

Neni 1.

(1) Objekt sigurimi sipas këtyre Kushteve janë këto objekte në montim:

konstruksionet metalike me ose pa pajisje makinerike dhe elektrike ,

makinat, pajisjet makinerike dhe elektrike, instalimet dhe aparatet, si dhe bazamentet dhe themelet, në qoftë se vlera e tyre hyn në vlerën e objekteve në montim,

pajisjet e montimit dhe objektet ndihmëse, që përfshihen në vlerën parallogaritëse të objekteve në montim dhe shërbejnë për montim (skelat, ndërtesat, barakat ndihmëse, prej drurit ose të muruara për depo, punishte, mensa), përveç sendeve që janë mjete themelore dhe mjete qarkulluese të kryesit të punimeve, gjegjësisht të siguruarit,

pjesa e ndërtimtarisë që ndërtohet kryesisht për nevojat e objekteve në montim, ndërsa vlera e saj në tërësi përfshihet në shumën parallogaritëse të objekteve në montim.

(2) Në qoftë se kontraktohet në mënyrë të veçantë dhe në qoftë se llogaritet premia e veçantë, me sigurim mund të përfshihen:

objektet ekzistuese (lloji i këtyre objekteve është theksuar në pikat 1. dhe 2. të paragrafi (1) të këtij neni), në të cilën bëhen montimet, riparimet, remontet, sanimet e të ngjajshme,

materiali ndihmës dhe veglat në përdorim për të bërë montimin,

pajisjet e montimit dhe objektet ndihmëse që shërbejnë për montim dhe të cilat fare nuk janë ose nuk janë në tërësi të përfshira në vlerën parallogaritëse të objektit në montim,

mjetet e stacionuara (të ankoruara) të lundrimit, barkat, trapet, pantonet në ujë, sendet në to gjatë kohës së montimit në ujë ose të tjerët,

sendet e punëtorëve,

dokumentacioni afarist-teknik, përfshirë edhe librin e montimit (sigurimi në “vlerën e taksuar”),

bazamentet dhe themelet, në qoftë se nuk i përmban vlera e objektit në montim (paragrafi (1), pika e këtij neni) dhe

objektet e përfunduara në montim dhe punët në montim në afatin garantues.

(3) Sipas këtyre Kushteve objekt i sigurimit nuk mund të jenë:

mjetet e pastacionuara (të paankoruara) të lundrimit (barkat, trapet, pontonet, rimorkiatorët) dhe sendet në to, automjetet dhe rimorkiot në tokë, aparatet vetëlëvizëse, fluturaket ajrore,

sendet në transport jashtë vendit të montimit,

paratë dhe letrat me vlerë,

mjetet themelore dhe qarkulluese të kryesit të punimeve që nuk shërbejnë vetëm për montimin, pastaj inventari i zyrave, i mensave dhe i banesave të punëtorëve, veglat dhe materiali harxhues i mensave dhe i banesave të punëtorëve si dhe sendet e tjera që nuk i shërbejnë montimit të drejtpërdrejtë të objektit ose punimeve të siguruara.

(4) Nuk mund të sigurohen objektet në montim, në të cilat nuk është i inkuadruar numri i nevojshëm i fuqisë së kualifikuar profesionale të punëtorëve dhe nuk udhëheqin, mbikëqyrin ekspertët me kualifikimet e nevojshme profesionale.

(5) Sigurimi nuk mbulon dëmet në qoftë se  ato paraqiten në funde të  afatit të montimit si listë e  të metave dhe dëmeve pa pasur mundësi të vërtetohet shkaku dhe koha kur kanë ndodhur ato.

Rreziqet e siguruara

Neni 2

( 1) Siguruesi është i detyruar të paguajë kompensimin në rast dëmi të shkaktuar me shkatërrimin, dëmtimin ose zhdukjen e gjërave të siguruara për shkak të këtyre rreziqeve themelore:

• zjarrit dhe goditjes së rrufesë, eksplodimit, stuhisë, breshrit,ramjes së fluturakeve,rrjedhjes së ujit prej instalimeve, shembjes dhe uljës së tokës, ngricës, akullit dhe peshës së borës,ortekut të borës dhe shiut.
• aksidenti i paparaparë montim,
• pashkathtesia, pakujdesia ose qëllimi i keq i punëtorit ose ndonjë personi tjetër,
• vjedhja me thyerje.
• goditja e mjetit motorrik,rimorkios,makinës së punës,rënja e gjërave të siguruara,goditja apo   rënja e gjërave tjera në gjërat e siguruara,

(2) Në qoftë se parashihet me kontratë në mënyrë të veçantë dhe llogaritet premia plotësuese, siguruesi është i detyruar të paguajë kompensimin edhe në rast dëmi prej një ose me shumë rreziqeve plotësuese varësisht nga fakti se si është paraparë me kontratë, si vijon:

• nga vërshimi dhe rrëkeja, uji i lartë dhe uji nëntokësor,
• rrëshitja e tokës,
• përgjegjësia e kryesit të punëve ndërtimore për dëmët e shkaktuara palës tretë,
• përgjegjësia e kontraktuar e kryesit të punëve ndërtimore në afatin e garantuar,

Janë të siguruara vetëm rreziqet që janë shënuar në policë dhe për të cilat është llogaritur primi plotësues.

(3)Siguruesi është i obliguar që të bejë kompenzimin, në rastin e dëmeve në pajimet elektromakinerike të cilat janë montuar ose do të montohen në objektin e siguruar në ndërtim,të shkaktuara nga rreziqet e parapara me Kushtet e sigurimit të objekteve në montim.

(4)Siguruesi është në obligim të paguaj gjithashtu:

• kompensimin e dëmit nga shkatërrimi apo dëmtimi i gjërave të siguruara të shkaktuara me rastin e dhënies së ndihmes për shpetimin e tyre gjatë fikjes së zjarrit apo për shkak të krijimit të ndonjë rasti tjeter të siguruar;
• kompensimin e dëmit për shkak të humbjes së gjërave të siguruara me rastin e krijimit të rastit të siguruar;
• shpenzimet për spastrim dhe demolim në lidhje me krijimin e rastit të siguruar në gjërat e siguruara në pajtim me nenin 28.të ketyre Kushteve;
• shpenzimet të cilat i ka bërë i siguruari me rastin e krijimit të rastit të siguruar në gjërat e siguruara,për masat e ndërmarrura me qellim të menjanimit apo zvoglimit të dëmit,deri në lartësinë e caktuar me nenin 28.të këtyre Kushteve.

(5) Siguruesi nuk është i obliguar të kompensoi dëmet:

1. nga denimet nga baza e kontratës

e shkaktuara drejtpërdrejt me krijimin e rastit të siguruar:humbja e fitimit,ditët e humbura,humbja për shkak të ndërprerjes së punës dhe humbje tjera të ngjajshme.

• nga reaksioni nuklear, radioacioni nuklear dhe kontaminimi radioaktiv;
• nga zjarri i cili shkaktohet nga termeti;
• e shkaktuara me dashje ose nga pakujdesia e rëndë e të siguruarit;
• e shkaktuara direkt ose indirekt nga aktet (veprimet ) keqdashëse;
• e shkaktuara me dashje ose pakujdesia e rëndë e anëtarve madhorë të familjes së të siguruarit;
• e shkaktuara nga terrorizmi, lufta e çdo lloji, invazioni, luftime tjera të armatosura pavarësisht se a është deklaruar lufta, lufta civile;
• e shkaktuara nga turbullirat civile, revolucionare,lëvizje seperatiste, kryengritje popullore, rebelime, revolta, puçe, grushtshteti, ekzode;
• nga konfiskimet apo format tjera të shtetëzimit të pronës nga autoriteti shtetëror etj.

Vëllimi i rrezikut të zjarrit dhe goditjes së rrufesë

Neni 3

( 1 ) Zjarr, konsiderohet zjarri i krijuar jashtë vatrës së caktuar ose zjarri që e ka lënë këtë vend dhe është i aftë të zhvillohet më tutje me fuqinë vetjake.

( 2 ) Me sigurimin nga zjarri përfshihet edhe rreziku i vetëndezjes së rezervave, në qoftë se deponimi është bërë sipas dispozitave teknike të cilat janë në fuqi.

( 3 ) Nuk konsiderohet se ka shpërthyer zjarri dhe siguruesi nuk është i detyruar ta paguajë kompensimin në qoftë se gjësendi i siguruar është shkaktërruar ose dëmtuar:

• për shkak të ekspozimit zjarrit të dobishëm ose ngrohtësisë për përpunim ose për ndonjë qëllim tjetër (për shembull: në përpunimin industrial, në terje, fergim, pjekje etj.) , ose për shkak të rrëzimit apo hedhjes në vatër (furrë ose diçka tjetër),
• nga përcëllimi ose djegie nga cigarja, mjeti për ndriçim, prushi etj,
• nga vlimi ose grrohja, zierja, tymosja etj.

(4 ) Me sigurimin nga rreziku i zjarrit, nuk përfshihen dëmet në tymtare, të krijuara në lidhje me kryerjen e funksionit të tyre.

(5) Sigurimi nga goditja e rrufesë, në kuptim të këtyre Kushteve mbulon dëmet që i shkakton në gjërat e siguruara rrufeja me veprimin e fuqisë ose të nxehtësisë si dhe dëmet nga goditja e objekteve të rrëzuara nga rrufeja.

Vëllimi i rrezikut të eksplodimit

Neni 4

(1) Eksplodim,konsiderohet shfaqja e papritur e fuqisë,e bazuar në tendencën e avullit ose të gazerave për shtrirje, eksplodimi i enëve nën shtypje (kazanave, gypave etj.) ekziston vetëm kur muret e enëve shkyhen aq shumë sa bëhet barazimi momental i shtypjes së brendshme dhe të jashtme.

Në qoftë se në brendinë e enës është krijuar eksplodimi për shkak të shkrirjeve kimike, dëmi që shkaktohet për këtë arsye në enë përfshihet me sigurim edhe atëhere kur muret e enës nuk janë të shkyera.

(2) Me sigurim nuk përfshihen dëmet:

• në gjërat e të siguruarit, të shkaktuara nga minimet që bëhen në kuadrin e veprimtarisë së tij ose në kuadrin e veprimtarisë së lejuar të personave të tretë,
• në makina, të shkaktuara nga eksplodimi në hapësirë për djegie të brendshme ( cilindri i motorit),
• nga eksplodimi që janë fenomen normal në procesin e prodhimit,
• nga zbrazja eksplozive nga furra ose pajimet e jashtme,
• nga eksplodimi me karakter biologjik,

1. • nga eksplodimi në enë nën shtypje nga alinea (1) pika 2 e këtij neni për shkak të vjetërsisë, shfaqjes së shtjerrjes ose sedimentimit të tepërt të ndryshkut, bigorrit, fundërrinave, lymit nësendin e siguruar, por kompensohet dëmi në sendet e tjera në lidhje me eksplodimin e krijuar,
   • për shkak të shpërthimit të murit akustik.

Vëllimi i rrezikut nga stuhia

Neni 5

( 1 ) Stuhi, konsiderohet era e shpejtë 17,2 metra në sekondë, respektivisht 62 km në orë (e fortë 8 shkallë të Boforit ose me shumë).

Do të konsiderohet se ka fryrë era e kësaj shpejtësie në vendin ku gjendet sendi i siguruar, në qoftë se era i ka thyer degët dhe trunngjet ose e ka dëmtuar mirëmbajtjen e rregullt të objekteve ndërtimore. Në rast dyshimi, i siguruari duhet ta vërtetojë shpejtësinë e erës me raportin e shërbimit hidrometeorologjik.

( 2 ) Dëmet nga stuhia përfshihen me sigurim në qoftë se janë shkaktuar dëmtime mekanike të gjërave të siguruara:

• nga veprimi i drejtpërdrejtë i stuhisë,
• nga goditja direkte e stuhisë në gjërat e rrëzuara ose të bartura nga stuhia.

( 3 ) Me sigurim nga stuhia nuk përfshihen dëmet:

1. nga depërtimi i shiut, breshrit, borës ose të reshurave të tjera nëpër dritare ose vrima të tjera që ekzistojnë në ndërtesë, përpos në qoftë se vrimat janë krijuar nga stuhia, si dhe dëmet nga shiu dhe të reshurat e tjera në gjërat e vendosura në hapësirë të lirë,

1. nga bartja e borës me stuhi apo nga pesha e borës perveq nëse pesha e borës ka qënë e pa paraparë (neni 12);

• • në objektin ndërtimor që nuk ndërtohet ose nuk është ndërtuar sipas mënyrës së zakonshme të ndërtimit në atë vend, që nuk është mbajtur mirë ose që është vjetruar.

Vëllimi i rrezikut të breshrit

Neni 6

( 1 ) Me sigurim përfshihen dëmet nga shkatërrimi, respektivisht dëmtimi i gjërave të siguruara që shkakton breshri me goditjen e vet. Përfshihen edhe dëmet nga deprtimi i breshrit dhe i shiut nëpër vrimat e krijuara nga rënia e breshrit.

Vëllimi i rrezikut të rënies së fluturakës ajrore

Neni 7

(1)  Rënje e fluturakës ajrore,në kuptim të këtyre Kushteve,konsiderohet rënja e fluturakës në qoftë se  nga goditja e drejtpërdrejtë e fluturakës apo nga pjesët e saj është dëmtuar apo shkatërruar sendi i siguruar.

(2)  Konsiderohet se është krijuar rasti i siguruar nga rënia e fluturakës ajrore ,në qoftë se nga goditja e drejtpërdrejtë e fluturakës apo nga pjesët e saj është dëmtuar apo shkatërruar sendi i siguruar.

Vëllimi i rrezikut nga derdhja e ujit

Neni 8

( 1 ) Derdhje e ujit, konsiderohet:

• derdhja e papritur e ujit nga gypat e ujësjellësit e kanalizimit dhe nga pajimet për ngrohjen e ndërtesës me ujë të ngrohte si dhe nga pajimet për ngrohje me avull e pajimet dhe aparatet e tjera, për shkak të dëmtimit ( thyerjes, pëlcitjes ose prishjes së pajimeve për drejtim dhe sigurim) të këtyre gypave, pajimeve dhe aparateve,
• shperthimi i avullit nga pajimet për ujë të ngrohte ose nga pajimet për ngrohjen me avull (thyerjes, pelcitjes ose prishjes së pajimeve pa drejtim dhe sigurim) të këtyre gypave dhe aparateve.

( 2 ) Me sigurim nuk perfshihen dëmet

• nga derdhja e ujit prej çepave të hapur, bërryleve dhe gypave,
• nga thyerja ose pëlcitja nga ngricat, të krijuara në kuptim të paragrafit (2) të nenit 11. të këtyre Kushteve, . Në ketë rast me sigurim nuk është i mbuluar dëmi e as gypat dhe pajimet .
• nga vjetrimi, shterrja dhe korozioni,
• nga humbja e ujit dhe humbja e fitimit,
  • për shkak të mirëmbajtjes së dobët të gypave të ujësjellsit dhe gypave percjellës (të kanalizimit), pajimeve për ngrohjen me ujë të ngrohtë dhe pajimeve tjera dhe operative në objektin që kryen i siguruari, si të metat ose të mbrojtjes të pamjaftueshme nga ngricat dhe gulçitjes e tjera shkaqeve të theksuar në instalimet dhe pajimet në ate objekt.

Vëllimi i rrezikut nga shembja e tokës

Neni 9

( 1 ) Shembje e tokës,konsiderohet rënia e materialit të dheut(toksor) mbi apo në gjërat e siguruara dhe me rastin e tillë janë dëmtuar apo mbuluar gjërat e siguruara.

Me sigurim janë përfshirë shpenzimet e mënjanimit të materialit të rrënuar me gjerësi deri 1 (një) metër nga objekti i siguruar.

( 2 ) Shembje e tokës, konsiderohet renja e paparashikuar e ngjarjes që mund të ndodh nga thyerja e mases së shkëmbit prej guri si dhe depërtimi i asaj mase në lokalet nenëtoksore që ka shkaktuar dëmin në gjërat e siguruara.

Me sigurim nuk janë mbuluar dëmet nga:

• rënia e shkaktuar nga shtypjet normale për shkak të gabimeve në llogaritjen ose kryerjen e punëve,
• rënia e shkaktuar nga deformimi gradual i lëndes ndihmëse për shkak të bymimit të materialit përreth,
• rënia si pasojë e minimit.

( 3 ) Me sigurim nuk janë të përfshira shpenzimet për sanimin e tokës dhe mbushjen deri në profilin e terrenit siç ka qenë me parë, respektivisht lokalet nëntokësore të cilat janë rrënuar ose u janë shembur muret.

Vëllimi i rrezikut nga ulja e tokës

Neni 10

( 1 ) Ulje e tokës, konsiderohet ulja vertikale e tokës nen objektin e siguruar ndërtimor, që shkaktohet si pasojë e aksidentit të paparaparë ndrrtimor ose ndikimit gjeologjik.

( 2 ) Nga sigurimi përjashtohen dëmet e shkaktuara nga ulja e tokës:

• në qoftë se ulja e tokës ka ndodhur për shkak se para fillimit të ndërtimit nuk është bërë studimi i tokës duke marrë parasysah aftësinë e saj mbajtëse e sipas dispozitave ka qenë e detyruar ta bëjë këtë,
• në qoftë se ulja ka ndodhur për arsye se toka është ngarkuar me tepër sesa ka qenë e paraparë me projekt.

( 3 ) Me sigurim nuk përfshihen as shpenzimet për sanimin e tokës.

Vëllimi i rrezikut nga ngrica

Neni 11

( 1 ) Sigurimi nga ngrica, përfshinë dëmet e shkaktuara në gjerat e siguruara me veprimin e papritur të ngricës si dhe dëmet që do të shkaktoheshin nga ngrica në punët e ndishme në objektet ndertimore, në qoftë se janë marrë masat mbrojtëse përkatëse për punë në kushtet dimërore.

( 2 ) Sigurimi i rrezikut nga ngrica nuk i mbulon dëmet që do të shkaktoheshin nga ngricat në punët e ndishme ndërtimore, të cilat zhvillohen drejtpërdrejt para dhe gjatë kohës kur duhet të pritet ngrirja në vendet dhe kushtet e caktuara atmosferike në qoftë se nuk janë marrë masat mbrojtëse perkatëse në kryerjen e punëve në kushtet dimërore

Vëllimi i rrezikut nga akulli dhe pesha e borës

Neni 12

( 1 ) Sigurimi nga rreziku i akullit i përfshin dëmet e shkaktuara në objektin në ndërtim për shkak të goditjes apo shtypjes së akullit.

(2) sigurimi nga rreziku i borës mbulon dëmet të shkaktuara nga ndikimi mekanik apo nga pesha e sajë në objektin në ndërtim.

(3) Peshë e borës konsiderohet bora e cilat ka rënë me një rast dhe ka mberri peshën prej 150 kg për një m² dhe ajo borë e cila bie prej 15. marsit deri 15.nëntor të vitit kalendarik. Me ketë rast i siguruari duhet të deshmojë peshën e borës nga Enti hidrometeorologjik.

( 4 ) Dëmet nga minimi i akullit dhe borës nuk janë përfshirë me sigurim.

( 5 ) Sigurimi nuk i mbulon dëmet:

• në qoftë se bora depërton nëpër vrima të pambrojtura në objekt.
• në materialin ndertimor, zejtar, instalues si dhe në pajisjet të caktuara për montim në objektin e siguruar që gjindet në hapësirë të hapët dhe të pambrojtur.
• në siperfaqet e tokës, të mbjella me tampone dhe me bar.

Vëllimi i rrezikut të ortekëve të borës

Neni 13

(1) Ortek bore, në kuptimin e këtyre Kushteve, konsiderohet masa e borës në lëvizje që shkëputet nga anët e malit .

(2) Me sigurim përfshihen edhe dëmet e shkaktuara nga veprimi i presionit të ajrit të ortekut të borës.

Vëllimi i rrezikut nga shiu

Neni 14

( 1 ) Me sigurim është mbuluar dëmi i cili në objektin ndërtimor në ndertim bëhet me rrjedhjen dhe zënjen e shiut që ka rënë 1 ore në sasi jo më pak se 15 milimetra ose 15 litra në 1 m ² .

Në rast dyshimi, i siguruari duhet ta vërtetojë sasinë e shiut me raportin e stacionit me të afërt hidrometorologjik.

( 2 ) Sigurimi nuk i mbulon dëmet:

• në qoftë se shiu depërton nëpër vrima të pambrojtura në objekt.
• në materialin ndertimor, zejtar, instalues si dhe në pajisjet të caktuara për montim në objektin e siguruar që gjindet në hapësirë të hapët dhe të pambrojtur.
• siperfaqet e tokes, të mbjella me tampone dhe me bar.

Vëllimi i rrezikut të aksidentit në montim

Neni 15

(1) Me aksident në montim, kuptohet ngjarja e paparashikuar që nuk varet nga vullneti i kryesit të punimeve të montimit, e cila vepron shpejt dhe ka si pasojë shkatërrimin ose dëmtimin e sendeve të siguruara për shkak të:

• gabimit në zhvillimin e punimeve të montimit,
• deformimit ose thyerjes së pajisjeve për kryerjen e montimit,
• transportimit  dhe bartjes në territorin e vendit ku bëhet montimi,
• gabimit në bazat tekniko-matematikore, llogaritjen dhe punimin e projektit,
• gabimit të bërë në punishte,
• gabimit në konstruktim,
• gabimit në material, konstruktim dhe derdhje,
• rënies, goditjes së objektit ose goditjes së automjetit dhe makinës së punës,
• aksidentit gjatë kohës së ngarkesës provuese dhe të punës provuese.

(2) Aksidenti në montim konsiderohet i paparashikuar, në qoftë se kryesi i punimeve, duke pasur

parasysh dijen teknike dhe mundësinë e teknikës, nuk ka mundur e as ka qenë i detyruar ta

parashikojë.

(3) Nuk kompensohen shpenzimet për mënjanimin e vëtë shkaqeve të dëmit për shkak të gabimit në baza tekniko-matematikore, llogaritëse, konstruktim, gabimit në material, derdhjen dhe zbatimin e montimit.

(4) Në qoftë se del që llogaritja tekniko-matematikore, dhe konstrukcionet e caktuara dhe të bëra me rregull dhe/ ose materiali i zgjedhur i rregullt nuk u përgjigjen kërkeksave të punës, prandaj amortizohen para kohe, nuk do të kompensohet ky dëm, por do të kompensohet dëmi i tërthortë në sendet e tjera të siguruara nga shkatërrimi ose dëmtimi që do të shkaktohej nga kjo.

(5) Me ngarkesë provuese ose punë provuese, kuptohet vënia e makinës ose e stabilimentit në punë pas montimit për të kontrolluar teknikisht rregullsinë e montimit dhe të punës.

(6) Nuk do të konsiderohet se ka ndodhur aksidenti i paparashikuar i sigurimit në montim, në qoftë se    objekti është bërë  :

• në kundërshtim me kontratën për montim dhe me mungesa;
• duke përdorur material të dobët dhe të papërshtatshëm,
• duke i shkelur rregullat teknike përgjithësisht të pranuara,  udhëzimet teknike, normativat, standardet dhe kërkesat e inspeksionit teknik,
• duke i lënë pas dore masat e nevojshme kundër ndikimeve normale të rrethanve kohore që duhet të kiheshin parasysh sipas stinëve të vitit dhe rrethanave të vendit,
• duke zbatuar projektime dhe procedura në kryerjen e punimeve, konstruktimeve ose materialeve që nuk i ka provuar, studiuar dhe lejuar ndonjë organizate ose inspeksion i autorizuar teknik.

(7) Në qoftë se gjatë punimeve në montimin e objektit të siguruar ose pas përfundimit të punimeve, i siguruari informohet se është bërë ndonjë gabim i fshehur ose i dukshëm në baza tekniko-matematikore, llogaritjeje, konstruktim ose në material, që do të shkaktonte dëmtimin ose shkatërrimin e objektit, është i detyruar që me shpenzimet e veta ta bëjë sanimin ose t’i përtërijë pjesët e objektit, të cilat mund të dëmtohen. Në qoftë se i siguruari nuk e bën sanimin e nevojshëm ose përtëritjen në kuptimin e dispozitës së këtij paragrafi, ndërsa rreziku i siguruar realizohet si pasojë e atyre gabimeve, i siguruari humb të drejtën për kompensim nga sigurimi.

Vëllimi i rrezikut të pashkathtësisë, pakujdesisë ose qëllimit te keq të  punëtorit ose ndonjë personi tjetër

Neni 16

Me sigurim përfshihen dëmet nga pashkathtësia, pakujdesia ose qëllimi i keq i punëtorit ose i ndonjë personi tjetër. Pashkathtësia, gjegjësisht pakujdesia  realizohet vetëm nëse i siguruari me komision provon se ngjarja e dëmshme ka ndodhur nga veprimet jopërkatëse të ndonjë punëtori të veçantë ose të një grupi punëtorësh. Dëmet e shkaktuara me qëllim të keq i siguruari e ka për detyrë t’ ia paraqesë organit të punëve të brendshme.

Vellimi i rrezikut nga goditja e mjetit motorrik,rimorkios, makinës së punës rënies së gjërave të siguruara,goditjes apo rënies së ndonjë sendi në gjërat e siguruara.

Neni 17

(1) Me sigurim mbulohen dëmet nga goditja e mjetit motorrik,rimorkios, makinës së punës rënies së gjërave të siguruara,goditjes apo rënies së ndonjë sendi në gjërat e siguruara.

Vëlllimi i rrezikut të vjedhjes me thyerje

Neni 18

(1) Vëllimi i rrezikut të vjedhjes me thyerje dhe të vjedhjes së zakonshme përcaktohet sipas Kushteve për sigurimin nga rreziku i vjedhjes me thyerje dhe hajdutërisë, në qoftë se nuk janë në kundërshtim me këto kushte.

(2) Sigurimi mbulon edhe dëmet nga vjedhja me thyerje të pajisjeve të pamontuara të montimit dhe të materialit tjetër që  është i destinuar për montim në objektin e siguruar të montimit.

(3) Sigurimi mbulon dëmet nga vjedhja e zakonshme në pajisjet dhe materialin që tanimë janë montuar në objektin në montim, të cilin vazhdimisht e ruan roja. Në qoftë se te dëmi vërtetohet se objekti nuk ka qenë i ruajtur, i siguruari e humb të drejtën e kompensimit nga sigurimi.

Vëllimi i rrezikut nga vërshimi dhe  rrëkeja

Neni 19

(1) Vërshim  konsiderohet vërshimi i papritur stihik i terrenit nga ujërat e përhershme (lumenjtë, liqenet, detet etj.) sepse uji derdhet nga shtrati ose humnerat, digat, nga prurja e jashtëzakonshme ose valët me fuqi të jashtëzakonshme në det dhe liqene, nga grumbullimi i madh i ujit në liqenet artificiale.

Vërshim konsiderohet edhe derdhja e papritur kur menjëherë krijohet një masë tepër e madhe e ujit që është pasojë e rrebeshit.

(2) Rrëke konsiderohet mbulimi i papritur i terrenit me një masë uji që krijohet në terrenet e pjerrëta për shkak të reshjeve atmosferike dhe derdhet në rrugë e rrugica.

(3) Me sigurim përfshihen vetëm dëmet e shkaktuara në sendet e siguruara gjatë kohës sa zgjatin vërshimi ose rreketë dhe menjëherë pas tërheqjes së ujit.

(4) Me sigurim nuk përfshihen:

• dëmet nga këpurzat e shkaktuara nga lagështia,
• dëmet nga rënia e tokës si pasojë e vërshimit dhe rrufesë,
• dëmet nga vërshimi i ujit të derdhur nga rrjeti i kanalizimit, përpos në qoftë se

• derdhja nuk është bërë për shkak të vërshimit ose rrekesë;
• Vëllimi i rrezikut nga uji i lartë

Neni 20

(1) Me nivel të lartë të ujit, kuptohet dukuria e rritjes së jashtëzakonshme të nivelit të ujit dhe në kohë të papritur.

(2) Detyrimi i siguruesit për dëmet nga niveli i lartë i ujit fillon me rritjen e nivelit të ujit mbi kuotat që më parë të përcaktuara të nivelit të ujit ose të prurjeve të matura në vendin e montimit sipas treguesit të nivelit të ujit, i cili gjendet i vendosur më së afërmi.

(3) Te lidhja e sigurimit në kuptimin e paragrafit (2) të këtij neni më së pari duhet që në vendin e montimit të përcaktohet se prej çfarë lartësie të ujit fillon detyrimi i siguruesit. Ky kufi shënohet në polisën e  sigurimit.

Vëllimi i rrezikut nga uji nëntokësor

Neni 21

(1) Ujë nëntokësor, konsiderohet depërtimi i papritur i ujit në themelet e ndërtimit, gjegjësisht në objektin në montim.

(2)Obligimi i siguruesit për dëmet nga uji nëntokësor pushon:

• në qoftë se nuk janë marrë më parë masa përkatëse teknike të mbrojtjes me rastin e ndërtimit të objektit ndërtimor ,në afërsi të shtratit të ujërave të përhershme,
• në qoftë se në rastin e zhvillimit të punimeve në tunelet, në hendeqe dhe në punime të ngjashme tokësore në afërsi të drejtpërdrejt të urave të përhershme, në kantierë nuk ka mjaftë pompa të rregullta të ujit të përgatitura për thithjen e ujit nëntokësor, rrjedhja e ujit nëntokësor të të cilit do të konsiderohej normale sipas të dhënave të ekzaminimmit paraprak hidro-gjeologjik të terrenit, respektivisht sipas supozimeve profesionale në projekt.

Vëllimi i rrezikut nga rrëshqitja e tokës

Neni 22

(1) Rrëshqitje të tokës,konsiderohen lëvizjet e papritura të sipërfaqes së tokës në terrene të pjerrëta me manifestime të qarta të thyerjeve në sipërfaqen e tokës dhe të shembjeve që ndodhin në objektet ndërtimore në një periodë të shkurter kohore me shfaqjen e deformimeve të mëdha dhe plasaritjeve të gjera.

(2) Me sigurim nga rrëshqitja e tokës nuk janë përfshirë dëmet që shkaktohen në rastin e rrëshqitjes së tokës në qoftë se më parë nuk janë marrë të gjitha masat e nevojshme mbrojtëse, të cilat janë të njohura për teknikën ndërtimore ose janë zhvilluar në pajtim me projektin dhe kushtet e terrenit.

(3)

Me sigurim nuk janë përfshirë shpenzimet për sanimin e tokës.

Vëllimi i rrezikut nga përgjegjësia nga veprimtaria e kryesit të punimeve të montimit

Neni 23

(1) Vëllimi i rrezikut nga përgjegjësia e kryesit të punimeve të montimit përcaktohet sipas Kushteve për sigurimin e përgjegjësisë, në qoftë se nuk janë në kundërshtim me këto Kushte.

(2) Në qoftë se është e siguruar vetëm një pjesë e objektit që montohet ose vetëm  të disa punë të montimit dhe të zejtarisë, sigurimi nga përgjegjësia nuk mbulon dëmet në pjeset e tjera të atij objekti në montim ose në punimet e tjera të montimit dhe të zejtarisë, të cilat nuk janë të siguruara, gjegjësisht janë të siguruara me polisë tjetër.

(3)Me sigurim nga përgjegjësia nuk mbulohen dëmet në objektin ekzistues, në të cilin bëhen punimet (riparimet, vazhdimi i ndërtimit, rikonstruksionet etj).

(4) Siguruesi ka detyrime te sigurimi nga përgjegjësia e kryuesit të punimeve të montimit deri në shumën e sigurimit për një ngjarje, që është e shenuar në polisë të sigurimit,

(5) Në qoftë se në kuptimin e paragrafit (2) të këtij neni është marrë vesh që sigurimi nga përgjegjësia të mbulojë edhe dëmet në pjeset e objektit ose punimet që nuk janë siguruar, gjegjësisht janë siguruar me polisë tjeter, i siguruari merr pjesë në çdo dëm me 1 % të shumës së sigurimit (franshizës), që është shënuar në polisë.

Vëllimi i rrezikut të përgjegjësisë së konraktuar të kryesit të punimeve në afat të garantuar

Neni 24

(1) Sigurimi mbulon dëmet në objektin tanimë të përfunduar në kohën e mirëmbajtjes së tij, gjegjësisht të garancisë që rrjedhin nga:

• punimet dhe aktiviteti i kryesit të punimeve të të siguruarit, që rrjedhin nga kontrata për mirëmbajtjen ndërmjet investuesit dhe kryesit të punimeve,
• në kohën e garancisë, që kanë shkakun e vet të drejtpërdrejtë nga koha e montimit të objektit, e kanë ndodhur për shkak të realizimit të mëvonshëm të rrezikut, të theksuar në nenin 15 dhe nenin 16 të këtyre Kushteve,
• para kohës së dorëzimit të objektit investuesit.

(2)Lartësia e kompensimit nga sigurimi, në rastin e dëmtimit ose të shkatërrimit të objektit të siguruar përcaktohet sipas çmimeve reale të materialit dhe të punimeve në kohën kur ndodh rasti i siguruar, në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe.

Vlera e gjërave të siguruar

Neni 25

(1) Vlera e sendit të siguruar është çmimi real i punimeve dhe i materialit në çdo kohë, në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe.

Çmimi real nuk mund të jetë më i madh se ai që është kontraktuar, gjegjësisht vlen edhe koha kur ka ndodhur rasti i siguruar, ndërmjet kryesit të punimeve dhe investuesit.

(2) Për punimet, që gjatë kohës së montimit kontraktohen me vonë ndërmjet investuesit dhe kryesit të punimeve (punimet plotësuese dhe të mëvonshme) vlera e siguruar përcaktohet sipas paragrafit (1) të këtij neni, në qoftë se vlera e tyre i kalon 10 % të vlerës nga kontrata për sigurim. Në qoftë se vlera e kalon kufirin prej 10 % duhet të lidhet kontrata plotësuese.

(3) Vlera e sendit të siguruar nga pika 2, 3, 4, 5 të paragrafit (2) të nenit 1 të këtyre kushteve është çmimi blerës i sendeve të reja në kohën kur ndodh rasti i siguruar, i  zvogëluar me vlerën e llogaritur të përdorimit,gjegjësisht amortizimit,përveç nëse është kontraktuar ndryshe.

Lidhja e kontratës për sigurim

Neni 26

Sigurimin e montimit mund ta lidhë investuesi ose kryesi i punimeve, gjegjësisht secili veç e veç atë pjesë për të cilen ka interes pronësor ose detyrimin e kontraktuar që ta bëjë sigurimin nga rreziqet përkatëse të parashikuara me kontratë.

Vendi i sigurimit

Neni 27

Vendi i sigurimit është territori ku bëhet montimi me depot shërbyese në atë vend, të cilat shërbejnë kryesisht për ta montuar objektin e siguruar, në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe.

Përcaktimi i kompensimit nga sigurimi

Neni 28

Lartësia e kompensimit nga sigurimi në rastin e dëmtimit ose shkatërrimit të gjërave të siguruara përcaktohet sipas vlerës së tyre të siguruar në kohën kur ndodh rasti i  siguruar (në kuptimin e nenit 25 të këtyre Kushteve), zvogëluar me vlerën e asaj që ka mbetur.

Pjesët që kanë mbetur nga sendet e dëmtuara ose të shkatërruara i mbeten të siguruarit dhe llogariten sipas vlerës në kohën kur ka ndodhur rasti i siguruar, pra sipas gjendjes në të cilën kanë qenë menjëherë pas rastit të siguruar.

Për punimet dhe materialin, të cilat nuk janë parashikuar me projektin kryesor, por janë të domosdoshëm, te riparimi i dëmit pranohen shpenzimet reale në kohën kur ka ndodhur rasti i siguruar, por më së shumti sipas çmimeve të punës dhe të materialit nga kontrata për montim, të cilat janë të përcaktuara në atë kontratë për punimet dhe materiale e ngjashme.

Nuk kompensohen shpenzimet me të mëdha të riparimit për punimet që nuk kanë qenë parashikuar me projektin kryesor si: shpenzimet e mëdha për shkak të ndryshimeve në mënyrën e zhvillimit të punimeve ose për shkak të përmirësimeve që bëhen, për shkak të zgjerimit ose përsosjes në krahasim me gjendjen para se të ndodhte rasti i siguruar dhe për shkak të përforcimeve të nevojshme lidhur me ndryshimin e elementeve statistikore, por as atëherë kur këto shpenzime janë shkatërruar sepse ka ndodhur rasti i siguruar.

Me sigurim përfshihen vetëm dëmet, të cilat në momentin e rastit të siguruar ndodhin në vetë objektin ose në kufijtë e projektit të parashikuar dhe të lejuar të atij objekti të siguruar, Dëmet që ndodhin jashtë kufijve të objektit të projektuar kështu nuk hyjnë në detyrimet e siguruesit, në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe.

(6)  Siguruesi është i detyruar ta paguajë:

Kompensimin në rastin e dëmit nga shkatërrimi ose dëmtimi i sendit të sigruar që ndodh kur shuhet  zjarri, rrënimi ose nxjerrja, dhënia e ndihmës së parë ose shpëtimi për shkak se ka ndodhur rasti i siguruar.

Kompensimi në rast dëmi për shkak të humbjes së sendit të siguruar kur ndodh rasti i siguruar.

(7)  Nga sigurimi përjashtohen dëmet që manifestohen në zvogëlimin e estetikës.

(8)  Siguruesi nuk është i detyruar të kompensojë:

• dëmin nga baza e dënimeve të kontraktuar,
• dëmin e shkaktuar indirekt ngaqë ka ndodhur rasti i siguruar si: humbja e mëditjes,  humbja për shkak të ndërprerjes së punës, zvogëlimin e mundësisë së përdorimit, jofunksionalitetin dhe humbjet e tjera të ngjashme.
• dëmet për të cilat sipas dispozitave ligjore ose sipas kontratës përgjigjet prodhuesi, gjegjësisht livruesi i sendeve. Nëse prodhuesi, gjegjësisht livruesi e konteston përgjegjësinë, ndërsa dëmi ka ndodhur për shkak të gabimit në kalkulimin tekniko-matematikor, gabimeve në material, kontraktim, derdhje etj. (gabime në prodhimi), siguruesi do t’i a kompensojë dëmin të siguruarit e pastaj do t’ i marrë të gjitha të drejtat e të siguruarit, gjegjësisht kontraktuesit të sigurimit ndaj prodhuesit, gjegjësisht livruesit, deri në shumën e kompensimit të paguar.

(9)  Duke e lidhur kontratën për sigurimin e objektit në montim investuesi dhe kryesi i punimeve nuk lirohen nga detyrimet reciproke që kanë njëri ndaj tjetrit në bazë të kontratës për montim dhe në bazë të udhëzimeve teknike, masave, çmimeve të punimeve dhe dispozitave të tjera që janë       pjesë përbërëse të kontratës së tyre reciprike për montimin.

(10)  Në qoftë se objekti në montim është siguruar në shumë fikse të sigurimit,dëmi të siguruarit i

kompensohet në përpjesëtimin ndërmjet shumës së sigurimit dhe vleres reale të të njëjtit objekt, në qoftë se është i përfunduar në kohën kur ndodh rasti i siguruar,

(11) Në qoftë se sendet janë siguruar në “rrezik të parë” nga rreziqet, realizimi i të cilëve shkakton dëmin, kompensimi do të paguhet në lartësinë e dëmit që ka ndodhur në kohën kur ndodh rasti i siguruar, e më së shumti deri në shumën e kontraktuar të sigurimit në “rrezikun e parë”.

Dispozitat për nënsigurimin në këtë rast nuk do të zbatohen.

Nëse gjatë afatit të sigurimit të objektit të siguruar në montim, ndodh një apo më shumë raste të siguruara dhe kompensimi i tyre zbraz shumën e sigurimit në “rrezik të parë”, atëherë sigurimi i tillë përfundon së ekzistuari.

Kompensimi i shpenzimeve

Neni 29

Në emër të shpenzimeve për pastrimin dhe rrënimin lidhur me rastin e siguruar siguruesi, nëse nuk është kontraktuar ndryshe, i kompenson shpenzimet e domosdoshme për pastrimin dhe rregullimin e asaj që ka mbetur nga sendi i siguruar, por më së shumti 1 % të vlerës së sendit të siguruar të goditur nga dëmi. Në shpenzimet e rrënimit hyjnë shpenzimet që kontraktuesi i sigurimit ka pasur  pasi ka ndodhur rasti i siguruar për t’ i rrënuar pjesët e tjera të dëmtuara dhe të papërdorshme dhe transportimit të tyre deri në vendin me të afërt ku lejohet shkarkimi.

Siguruesi është i detyruar t’ i kompensojë shpenzimet, humbjet si dhe dëmet e tjera të shkaktuara nga tentimi i arsyeshëm që të mënjanohet rreziku i drejtpërdrejtë për të ndodhur rasti i siguruar, si

dhe tentimi që të kufizohen pasojat e tij të dëmshme edhe atëherë kur këto përpjekje nuk kanë pasur sukses. Në qoftë se i siguruari nuk e plotëson obligimin e vet  për të parandaluar rastin e siguruar ose obligimin e shpëtimit e për këtë ka justifikim, detyrimi i siguruesit zvogëlohet për aq sa ka ndodhur një dëm më i madh për shkak të mosplotësimit.

Kompensimi i tërësishëm në emër të shpenzimeve nga paragrafet (1) dhe (2) të këtij neni dhe në emër të kompensimit nga sigurimi (neni 28) nuk mund ta tejkalojë shumën e sigurimit, gjegjësisht vlerën e sendit të siguruar, të goditur nga dëmi.

Shpenzimet e nevojshme për mënjanimin dhe zvogëlimin e dëmit, të bëra në emër të siguruesit, kompensohen edhe atëherë kur bashkë me kompensimin nga sigurimi (neni 28) nuk e tejkalojnë shumën e sigurimit.

Siguruesi nuk është i detyruar t’ i kompensojë shpenzimet e shkaktuara duke mënjanuar shkaqet e dëmit, as shpenzimet e intervenimit të shoqatës së zjarrëfikësve ose të organizatave të tjera, të cilat sipas karakterit të veprimtarisë,  kanë për detyrë të japin ndihmë falas kur ndodh rasti i siguruar.

Pjesëmarrja në dëm (franshiza)

Neni 30

Në çdo rast të siguruar që realizohet kompensimi i dëmit të llogaritur zvogëlohet për franshizën për të cilën është marrëveshja në mes të siguruesit dhe të siguruarit dhe është e shënuar në polisë, në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe.

Fillimi dhe mbarimi i detyrimit të siguruesit

Neni   31

Detyrimi i siguruesit  fillon nga momenti kur gjërat e siguruara shkarkohen në vendin e montimit, por jo më pare se ç’ është parashikuar në Kushtet e përgjithshme për sigurimin e pasurisë.

Sigurimi mbaron me mbarimin e orës 24 të ditës së shënuar në polisë si ditë e mbarimit të afatit të sigurimit. Sigurimi mund të zgjatet por premitë për periudhën e zgjatur të sigurimit llogariten në pajtim me dispozitat për sigurimin e objekteve në montim.

Ngarkesa provuese ose puna provuese sipas këtyre Kushteve konsiderohen si pjesë e montimit dhe zgjatin më së shumti 1 muaj, ndërsa në qoftë se zgjatin më tepër, llogaritet premia plotësuese në pajtim me tariffën e premive në fuqi.

Llogaritja e premise së sigurimit

Neni 32

Në qoftë se kontraktohet sigurimi në vlerë reale, premia në fillim të sigurimit së pari llogaritet sipas normës së përcaktuar të premisë nga vlera parallogaritëse e objekteve nga kontrata për montim në kohën e lidhjes së kontratës për sigurim. Pas kësaj premia llogaritet çdo muaj nga 67% të normës së përcaktuar të premisë nga diferenca e vlerës së objektit, që përcaktohet në bazë të rivalorizimit mujor të kësaj vlere.

Rivalorizimi bëhet duke e zbatuar koeficientin për ndryshimin e vlerave të tregut të veglave të punës, të cilat i publikon Shoqata e Organizatave Siguruese të Kosovës.

Në qoftë se kontraktohet sigurimi në vlerë tjetër, premia llogaritet nga kjo vlerë sipas normës së përcakuar të premisë, ndërsa mënyra e llogaritjes së premisë vërtetohet në polisë

Në qoftë se kontraktohet sigurimi në shumë fikse të sigurimit, premia llogaritet nga kjo shumë sipas normës së përcaktuar të premisë.

Kufizimet e detyrimeve në bazë të sigurimeve të tjera

Neni 33

Në qoftë se i siguruari ka lidhur edhe sigurime të tjera për sendet e siguruara sipas këtyre Kushteve, në rast se ndodh dëmi, kompensimi do të paguhet në bazë të atyre sigurimeve të tjera. Nga baza e  sigurimit të objekteve në montim kompensimi do të paguhet vetëm atëherë nëse mbulesa sipas atyre sigurimeve të tjera nuk ka qenë e mjaftueshme, pra deri në shumën e pjesës së pambuluar të dëmit.

Vlera e kushteve të përgjithshme për sigurimin e pasurisë

Neni 34

Në qoftë se nuk janë në kundërshtim me këto Kushte, në sigurimet e lidhura sipas këtyre Kushteve zbatohen edhe Kushtet e përgjithshme për sigurimin e pasurisë.

Neni 35

Këto kushte hyjnë në fuqi në ditën e miratimit e do të zbatohen nga  data 26.03.2004.